Onderzoek Korsakov – foutloos leren en technologie
Belangrijke methodiek om cliënten weer zelfstandiger te maken
Binnen het expertisecentrum Korsakov zijn zelfstandigheid en gevoel van autonomie speerpunten, zowel in de praktijk als in wetenschappelijk onderzoek. Daarbij kijken we gericht naar de mogelijkheden van (technologische) innovatie.
We richten ons met grootschalig promotieonderzoek op foutloos leren als belangrijke methodiek om cliënten weer zelfstandiger te maken. Hierbij maken we gebruik van de Foutloos Leren Applicatie die we zelf hebben ontwikkeld. Binnen het promotietraject kijken we naar verschillende manieren van leren rondom de applicatie. Hieronder leest u meer over deze onderzoeken binnen het onderzoekstraject en de resultaten. (Bekijk ook de resultaten van ons praktijkonderzoek.)
Foutloos leren brengt nieuwe vaardigheden binnen handbereik
Foutloos leren is een methodiek die volgens wetenschappelijk onderzoek goed werkt bij mensen met het syndroom van Korsakov. Op deze manier kunnen zij specifieke vaardigheden (opnieuw) aanleren. Dit vergroot de zelfstandigheid en het gevoel van autonomie.
Mensen met Korsakov zijn niet goed in staat om te leren via ‘trial and error’. Veelal blijven zij juist hun fouten herhalen, met als gevolg frustratie en faalangst. Met foutloos leren delen we de vaardigheid op in verschillende stappen die we als routine trainen. Het (procedurele) geheugen kan deze routines ondanks geheugenschade wel opnemen. De kleine stappen voorkomen dat iemand fouten kan maken en deze blijft herhalen.
Onderzoeksvraag 1: werkt de Foutloos Leren Applicatie?
Binnen het cluster Korsakov hebben we een tool ontwikkeld voor het trainen met foutloos leren. Deze Foutloos Leren Applicatie traint de verschillende stappen onder meer met foto's, filmpjes en geluidsfragmenten. De cliënt kan de tool zelf gebruiken, waardoor de zorgmedewerker alleen op de achtergrond aanwezig hoeft te zijn. De applicatie toont of en hoe de cliënt de vaardigheid leert.
In het eerste deel van het wetenschappelijk onderzoek hebben we gekeken of de applicatie daadwerkelijk doet waarvoor hij is ontwikkeld is, namelijk het mogelijk maken van aanleren van vaardigheden. We hebben hiervoor twee groepen vergeleken. Eén groep leerde zonder applicatie het Foutloos Leren-stappenplan (uitgeschreven stappen met pen en papier). De andere groep trainde wel met de applicatie. Resultaat: de applicatie blijkt even goed in het aanleren van vaardigheden als de traditionele manier van foutloos leren.
Ze zijn zelf vol trots dat het gelukt is, en dat zijn wij natuurlijk ook.”
Onderzoeksvraag 2: maakt een beloning uit in het leren met foutloos leren?
Het tweede deel focust op de inzet van beloningen bij het gebruik van de Foutloos Leren Applicatie. In de opzet van het onderzoek krijgen de deelnemende cliënten twee vaardigheden aangeleerd: een praktische (smoothies maken, koffie zetten of tosti maken) en een digitale (gebruik maken van digitale agenda, gebruik van whatsapp, gebruik van internet op tv of videobellen met smartphone of Ipad).
Bij het leren van één vaardigheid (random via loting ingedeeld) krijgt de deelnemende cliënt vóór het trainen de gelegenheid om een beloning te kiezen. Deze zijn op maat geselecteerd. Denk aan een douchegel of snack. Na afloop krijgt de cliënt deze beloning. Zo krijgt de cliënt na elke keer trainen van de vaardigheid, maximaal tien keer, een zelf uitgekozen beloning. De andere vaardigheid is zonder beloning. De cliënt traint de vaardigheid en leert deze zelfstandig uit te voeren.
Aan de hand van de leercurve kijken we of het leren tussen verscheiden condities verschil maakt. Ook kijken we of de motivatie van de cliënt tussen de condities verschilt van elkaar. Dit onderzoek loopt.
Hiermee word ik zelfstandig. Dat is goed voor mijn toekomst.”
“Ik maak smoothies. Ik maak zoveel dat ik ook kan geven aan de anderen. Ik vind dat leuk en prettig.”
Verder lezen en kijken
- Lees dit artikel uit Trouw.
- Volg de uitleg over de app.
- Of bekijk de animatie met uitleg over de app.
Meer informatie
Bent u benieuwd naar dit onderzoek en wilt u meer weten? Neem dan contact op met Roeline Biemond: r.biemond@amsta.nl.
- Status van het onderzoek: lopend
- Hangt samen met: landelijke onderzoeksagenda van het Korsakov Kenniscentrum