Aflevering 4: mensen maken het verschil
Hoor eens hoe het begon: het Dr. Sarphatihuis

Anouk en Dorien duiken in de 19e eeuw, waarin veel grote veranderingen rondom zorg en sociale zekerheid plaatsvinden. Hierin spelen verschillende mensen een belangrijke rol. We ontdekken ook wat Lodewijk Napoleon met het Dr. Sarphatihuis te maken heeft.
Beluister 'm hier:
- Spotify
- Podimo
- Apple
Hieronder kun je ook beeldmateriaal bekijken.
Het plantaadje
Het Dr. Sarphatihuis vanuit het plantaadje gezien
Op deze oude prent staat beschreven dat je vanuit het plantaadje richting het nieuwe werkhuis (Dr. Sarphatihuis) kijkt. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Tekening van het nieuwe werkhuis
Gemaakt in 1825. Je ziet dat rond het gebouw nog vrijwel niks staat. Het is voornamelijk een groen park. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Het armenhuis of nieuwe werkhuis 19e eeuw
Eetzaal rond 1890
Hier zie je de grote eetzalen waar bewoners met elkaar aten. De ruimtes in het gebouw zijn nu niet meer zo groot. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Slaapzaal rond 1890
Je sliep vroeger op een grote zaal, niemand had een eigen kamer. Dit was efficiënt en overzichtelijk. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Werkruimte rond 1890
Alle bewoners moesten arbeid verrichten. De vrouwen deden spinwerk en maakten kleding. De mannen moesten hout raspen. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Regentenkamer rond 1890
Dit was een werkkamer van de regenten. De Regentenkamer is nu één van onze vergaderzalen. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Bewoners begin 20ste eeuw
Vrouwen zitten te eten
Rond 1920 draagt het gebouw de naam 'Armenhuis'. Je ziet hier vrouwen met mutsen op die aan het eten zijn aan lange tafels in de eetzaal. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Dames aan tafel
Deze foto is gemaakt in 1932. Je ziet hier een aantal vrouwen aan tafel eten. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Bewoner 1933
Een prachtige foto gemaakt van een bewoner in 1933. Het Dr. Sarphatihuis draagt dan de naam 'Het gemeentelijk verzorgingshuis voor ouden van dagen'. Er zitten dan voornamelijk ouderen en armen in het huis. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Ingang gemeentelijk verzorgingshuis voor ouden van dagen
Een man loopt door de ingang voor bewoners naar binnen. Deze ingang wordt nu niet meer gebruikt. Bron: Stadsarchief Amsterdam
Foto's van een fotoboek uit het tasje van aflevering 1
Kerstfeest 1922
In 1922 droegen de zusters nog speciale kleding. De 'hoofdzuster' is op de linker foto te zien.
Het huis in 1914
Rechts onder de foto staat er in 1914 vier keer per dag werd gegeten. In de ochtend brood met koffie, in de middag warm eten en om half vier brood met koffie. Om half zeven werd de laatste maaltijd uitgedeeld, karnemelk met gort en stroop.
Bestuurders
Deze foto's komen uit 1923. Je ziet boven iemand werken in de Regentenzaal.
Werken op de binnenplaats
Op deze foto uit 1929 zie je bewoners aan het werk in de binnenplaats. Ze zijn hier sperziebonen aan het schoonmaken. Tot 1957(!) was het verplicht om arbeid te verrichten wanneer je in het huis woonden.
Aan het werk
In het huis waren verschillende werkzaamheden die bewoners konden uitvoeren, zo waren er rond 1930 een schoenmakerij en een mattenmakerij.
Viering 150 jarig bestaan
In 1933 werd gevierd dat het huis 150 jaar bestond. Het was even uitgesteld omdat de voormalige directeur plotseling overleden was.
Foto's uit 1933
Op de bovenste foto's zie je de stoomketel die werd geïnspecteerd.
In 1933 werd een stoomketel vooral gebruikt om water te verhitten tot stoom, die vervolgens kracht leverde voor allerlei toepassingen. Denk aan aandrijving van machines in fabrieken en werkplaatsen (zoals wasserijen, houtzagerijen of drukkerijen) en voor de verwarming van grote gebouwen, zoals ziekenhuizen, badhuizen of verzorgingshuizen.
In 1933 werd een stoomketel vooral gebruikt om water te verhitten tot stoom, die vervolgens kracht leverde voor allerlei toepassingen. Denk aan aandrijving van machines in fabrieken en werkplaatsen (zoals wasserijen, houtzagerijen of drukkerijen) en voor de verwarming van grote gebouwen, zoals ziekenhuizen, badhuizen of verzorgingshuizen.
Film uit 1936: oudjes opnieuw verliefd in de Roetersstraat te Amsterdam
Oops, wil je deze YouTube video bekijken?
Accepteer onze cookies zodat je deze snel kunt zien.
Cookie-instellingen aanpassen
Terug naar de hoofdpagina van de podcast?
Klik hier!